تميستوكلس يك انديشمند، دمكراسی دوست، دولتمرد، و نظامی (استراتژ) يونانی بود كه در اين زمينه ها اندرزهای بسيار از وی به جای مانده كه بكار بسته می شوند. تميستوكلس بود كه در زمان اقتدارخود، با گوشزد كردن خطر گسترشگری ايرانيان به آتنی ها، سطح استخراج معادن نقره يونان را چند برابر كرد و با درآمد اضافی برای وطن ۲۰۰ كشتي سه رديف پاروزن Trireme (ترايريم = تريرم) ساخت و به اين وسيله قدرت دريايی را ۳ برابر كرد و سپس در جريان لشكركشی خشايارشا به يونان در سال ۴۸۰ پيش از ميلاد، با دو خدعه جنگی، ناوگان ايران را وارد تنگه (كانال) كم عرض سالاميس ساخت و به دام انداخت و ....
تميستوكلس كه بقای استقلال يونانيان آن عصر نتيجه انديشه های اوست، پس از ناموفق ساختن ايران در تصرف شبه جزيره يونان، خود گرفتار رقابت های داخلی بر سر قدرت شد و برخی از رقيبانش او را متهم كردند كه بيش از جمع كل درآمد مشروع، ثروت اندوزی شخصی كرده كه اتهامی برابر با سوء استفاده مالی از قدرت بود ـ اتهامی كه شنيدن آن برای مردم معمولی و طبقه بی ثروت جامعه جالب است.
اين اتهام باعث طرد تميستوكلس از قدرت و ضبط اموال اضافی او در سال ۴۷۱ پيش از ميلاد شد كه ميزانش چشمگير هم نبود. اين اقدام باعث رنجش تميستوكلس و مهاجرت او از آتن به اسپارت شد و چون پس از مدتی اقامت در اسپارت، اين منطقه را به حد آتن دمكراتيك و دارای دادگاههای منصف و مطمئن نديد با ارسال اين پيام برای آتنی ها كه زندگی در منطقه ای كه دادگاهش اطمينان بخش و تضميني برای حفظ حقوق انسان نباشد از دوزخ بدتر است عزم آرگوسArgos و سپس كوركورا Cocyraو آنگاه ايونی (در آسيای صغير) كرد و وارد شهر مگنسيا Magnesia در ايونی (قلمرو ايران) شد و با فرستادن پيامی توسط پيك ويژه ساتراپ محل به شوش و از آنجا به پاسارگاد از دولت ايران تقاضای پناهندگی كرد.
اردشير يكم (درازدست) شاه وقت از دودمان هخامنشيان در بيست و چهارم سپتامير سال ۴۶۴ پيش از ميلاد نه تنها به تميستوكلس پناه داد، بلكه فرمانداری شهر مگنسيا را هم به وی سپرد و برايش يك مستمری سالانه برابر ۵۰ تالنت Talent (تالان) نقره در نظر گرفت و از او خواست كه در عوض، نظرات و پيشنهادهايش را برای شخص او (شاه) ارسال دارد.
تميستوكلس به مدت چهار سال و چند ماه با احترام تمام در مگنسيا زندگی كرد و در سال ۴۶۰ پيش از ميلاد در ۶۵ سالگی درگذشت. بعدا كه از او رفع اتهام و اعاده حيثيت شد، يونانيان بقايای استخوانهايش را به آتن منتقل و در وطن دفن كردند.اين اندرزهای هميشه مهم از تميستوكلس باقی مانده كه بسياری از انديشمندان و سران كشورها از آن استفاده كرده اند:
ـ يك مدير (از مسئول شهر تا كشور و هر واحد ديگر) بايد فردی باشد كه قدرت تحليل رويدادها، قضايا و گزارش ها را داشته باشد تا قضاوت ها، نتيجه گيری ها و تصميماتش درست، منصفانه، و در درازمدت موثر و مفيد باشد. يك فرد كم حوصله و كينه توز نبايد به مديريت انتخاب شود.
ـ هر گونه اتهام و به ويژه اتهامات ناشی از بدبينی، غرض ورزی و بخل، پيش از اثباتشان در يك دادگاه منصف نبايد ملاك كار قرار گيرد و اثربخش باشد (موثر واقع شود) و يك فرد و افراد را خنثی كند كه زيان سنگينی برای جامعه خواهد بود.
ـ در يك جامعه، رقابت بايد تشويق، و بخل و حسد عميقا نفی و نهی شود. هيچ عاملی بهتر از رقابت سالم باعث پيشرفت نمی شود و بخل ريشه همه بدبختی های بشر است.
ـ كشور دارای دريا، اگر نيروی دريايی موثر نداشته باشد محكوم به قرارگرفتن تحت سلطه و قيادت است.
ـ با نيروی دريايی است كه يك ملت كوچك می تواند باقی بماند و حتی جهانگير شود (اليزابت اول ملكه قرن شانزدهم انگلستان اين اندرز تميستوكلس را در قابی روی ميز دفتر كارش قرار داده بود و تحت تاثير همين اندرز برای انگلستان يك نيروی دريايی موثر به وجود آورد كه آرمادای اسپانيا را شكست داد و با اين قدرت برتری انگلستان قرن ها در جهان حفظ شد).
ـ ملل همزبان و دارای گذشته مشترك (اشاره به كشور ـ شهرهای يونانی) بايد به صورت متحد بسر برند و گرنه موفق نخواهند شدند (با اين اندرز، يوناني ها اتحاديه دليان Delian Leage را ميان خود تشكيل دادند).
ـ برای يك جامعه هيچ نعمتی بالاتر از داشتن دمكراسی و مديريت خوب نيست و اين نعمت تا زمانی باقی ماندنی است كه افراد جامعه قدردانش باشند و از اصالت آن پاسداری كنند.
تميستوكلس با اشاره به اختلاف نظر خود با آريستيدس Aristides (دولتمرد ديگر آتنی)، بارها تاكيد كرده بود كه رجال يك ملت پس از رو به رو شدن با يك مخالف خارجی (مشترك)، بايداختلاف های خود موقتا كنار بگذارند و يكپارچه و يكزبان باشند تا موفق شوند و باقی بمانند.
منبع: تاریخ ایرانیان
