
در پیشگفتار کتاب آمده است:
روزی وی را گفتند: راز توحید را به مثالی روشن کن، گفت: دو آینه و سیبی.
در بخش اول کتاب (بهره یکم ) قسمت هشتم، که به حکایتهای جالبی از ابراهیم ادهم اختصاص دارد ماجرای پشت به دنیاکردن ابراهیم را می خوانیم.
«و گروهی گفته اند برابر سرای او دکانی بود بیران ( ویران) و او بر آن دکان نشسته بود. مردی بیامد سری پوشیده و عمامه ای بسته و مهاری به سر در پیچیده، برزی شتربانان، و خواست که به سرای دررود.
گفتند: کجا می روی؟
گفت: به رباط (کاروانسرا) در می روم..
گفتند: این رباط نیست.
گفت: چیست؟
گفتند: سرای ابراهیم ادهم است.
گفت: این سرا ابراهیم از که یافت؟
گفتند: از پدر.
گفت: پدرش از که یافت؟
گفتند: از پدرش.
گفت: رباط این باشد که یکی بیاید و یکی برود!
و بازگشت.
ابراهیم آن سخن بشنید و در دل او کار کرد. بر پی او به تگ (دو) برفت. و او را درنیافت. چون به دروازه شهر بیرون شد و آواز داد که به حق معبودت که بیستی! بیستاد.
گفت: تو کیستی؟ و به چه کار آمدی؟
گفت: من خضرم. بیامده ام تا ترا با درگاه خدا برم.
گفت: تا بازگردم و کارهای خود راست کنم و بیایم.
گفت: کار از آن بشتاب تر است و کسان ترا از تو وفی تر(تمام و کمال تر) ولیئی هست. تا تو کار راست کنی اجل در رسیده بود. هم از این جا برو.
و خضر، علیه السلام، ناپدید گشت.
ابراهیم به نزدیک شبانی رفت و جامه خویش بدو داد و جامه او در پوشید و اهل و عیال را به خدا سپرد وسر به جهان درنهاد و برفت.
*
از بایزید پرسیدند که «مرد را در این راه چه به؟»
گفت: دولت مادرزاد.
گفتند: اگر نبود؟
گفت: دلی دانا.
گفتند: اگر نبود؟
گفت: چشم بینا.
گفتند: اگر نبود؟
گفت: گوشی شنوا.
گفتند: اگر نبود؟
گفت: مرگ مفاجا.
*
در بخش گزیده گوئی های جلال الدین محمد بلخی می خوانیم:
- سخن آدمی بوی آدمی است و از بوی نَفَس او، نفس او را می توان معلوم کردن.
- مرد را دو نشان عظیم هست: یکی شناخت و دوم باخت. بعضی را شناخت هست باخت نیست و بعضی باخت هست و شناخت نیست. خنک جان او را که هر دو را دارد.
- عزیزی از حضرتش پرسید: لامکان چه جاست و کجاست؟
فرمود که لامکان جان و دل مردان است.
*
- از شبلی پرسیدند که توکل چیست؟
گفت: در دیدار دل فراموش کردن همه کس...
- شبلی گوید: شُکر، دیدن منعم است نه دیدن نعمت.
- نقل است روزی فردی را دید که زار می گریست. گفت: چرا می گریی؟ گفت: دوستی داشتم بمرد.
گفت: ای نادان، چرا دوستی گیری که بمیرد؟
این کتاب خواندنی و ارزشمند در هر فصل قبل از ذکر حکایات و داستان ها، به معرفی اجمالی عارف مدنظر می پردازد. این کتاب با قیمت ۳۰ هزار تومان منتشر شده است.